BEBEĞİNİZİ EMZİRMEYİ SÜRDÜRMEK İÇİN
SÜTÜNÜZÜ NASIL SAĞMALISINIZ?
SÜT SAĞMAK NEDEN GEREKEBİLİR?

1) Memeleriniz şiş ve rahatsızlık veriyorsa

2) Bebeğinizden iki saatten fazla ayrı kalmanız gerekiyorsa

3) Bebeğiniz memeden yeterince beslenmeyecek kadar küçük veya hastaysa

4) Bebeğinizin memenize alışması için yardıma ihtiyacınız varsa

5) İşe başlamanız gerekiyorsa

SÜT SAĞMA YÖNTEMLERİ

Süt sağmanın üç temel yöntemi vardır:

Elle süt sağma
El pampasıyla süt sağma
Elektrikli pompayla süt sağma

Hangi yöntemi seçerseniz seçin, işleme başlamadan önce ellerinizi yıkamanız önemlidir. Sağdığınız sütü saklayacağınız bütün kaplar; şişeler ve pompa parçaları sıcak sabunlu suda yıkanmalı ve kullanmadan önce kaynatılmalıdır. Biberon temizleyici sıvı ya da saf su ile kaynatılması önerilir.

Anne sütü tüm bebekler için en iyi besindir. Emzirilen bebekler yaşamlarının ilk 6 ayında başka hiçbir yiyeceğe ve içeceğe (su dahil) gereksinim duymazlar.Bebeğe anne sütünün dışında arada ek besinler verilmesi, süt yapımını azaltacak ve hastalıklara yakalanma tehlikesini artıracaktır.Emziren annelerin özel besinler yemeleri gerekmez ama herkes gibi onlara da sağlıklı beslenmeleri önerilir.Bir kere emzirmeyi bıraktıktan sonra veya herhangi bir nedenle ara verdikten sonra emzirmeye yeniden başlamak zor, ama mümkündür.

Süt Sağmaya Başlamadan Önce

Süt akımını kolaylaştırmak için :

Mümkün olduğunca rahat ve gevşek olmaya çalışın. Sessiz bir yere oturmak ve ılık bir şeyler içmek size yardımcı olabilir.
Bebeğinizi yanına alın. Eğer bu mümkün değilse, onun fotoğrafını görebileceğiniz bir yere koyun.
Ilık bir duş alın veya göğsünüzü ılık kumaşlarla bir süre sarın.

                                   

Hangi şekilde süt sağarsanız sağın, farklı saatlerde sağdığınız sütü aynı kapla saklamayın çünkü son kullanma saatleri farklı olacaktır.

Göğsünüze hafif bir masaj yapın. Bunu parmak uçlarınızla ( Resim A) veya elinizi yumruk yapıp, göğsünüzün üstünde, meme başınıza doğru yuvarlak yaparak (Resim B) yapabilirsiniz.

Bütün memeye, alt bölümler de dahil, aynı işlemi uygulayın. Sıvazlamak cilde zarar vereceğinden bu hareketi yapmayın.

Memelerinize hafif masaj yaptıktan sonra meme başınızı, baş parmağınızla işaret parmağınız arasında yuvarlayın. Bu hareket, memede süt üretimini ve salınımını sağlayan hormonların harekete geçmesini sağlar.

Süt sağmayla ilgili pratiğiniz arttıkça, bu kadar dikkatli hazırlığın gerekmediğini göreceksiniz. Tıpkı emzirme gibi süt sağma beceriniz de zaman geçtikçe daha da gelişecektir.

Hangi metodu seçerseniz seçin, bir memeden akım yavaşlayana kadar (3-4 dakika) süt sağmaya devam edilmeli, bu süreden sonra diğer memeye geçilmelidir. Ardından ilk sağılan memede işlem tekrarlanmalıdır. Süt akışı durana veya iyice yavaşlayana kadar değişimli olarak memeler aynı şekilde sağılmaya devam edilmelidir.

ELLE SÜT SAĞMA

Süt sağmanın en ucuz ve uygun yoludur. Elle süt sağmayı daha iyi yapabilmek için memenin yapısı konusunda biraz bilgi edinmek gerekir.

Dıştan baktığımızda meme; meme başı, meme başının Çevresindeki koyu renkli deri (areola) ve meme derisinden oluşur.

İçten baktığımızda ise; areolanın altında cilde yakın, bezelye Büyüklüğünde küçük süt depoları vardır. Süt sağarken bu depolar boşaltılmaya çalışılır. Bu süt depolarının sayısı ve büyüklüğü tüm kadınlarda aynıdır. Göğsün büyüklüğünü veya küçüklüğünü, bu süt depolarının dışında kalan kas ve yağ dokusu belirler. Bu yüzden de memesi büyük olan kadınla, küçük olan kadının üretebileceği süt miktarı aynıdır. Emzirdikçe süt artar.

Elle süt sağmaya başlamadan önce ;

Sağılan sütü toplamak için temiz, geniş ağızlı ve kapaklı bir kaba gereksinim vardır.

Önceden kaynatılıp soğutulmuş bir kavanoz bu iş için kullanılabilir.

Ellerinizin sütle ıslanması durumunda, süt sağmak zorlaşacağından, ellerinizi silmek üzere temiz bir bez veya kağıt mendil bulundurmanız gerekebilir.
Göğüslerinizi sağarken diğerinden süt akabilir. Bu sütü biriktirmek için yedek bir kap bulundurulmalıdır.

Elle süt sağarken dikkat edilecek noktalar;

Meme başını sıkmak etkin olmadığından ve ağrıya neden olduğundan, memeyi sıvazlamak da hassas dokuyu zedeleyeceğinden yapılmamalıdır.
Süt akışının başlaması bir veya iki dakikayı bulabilir, sabırlı olunmalıdır.
Göğüsteki tüm bölümlerin boşaltıldığından emin olmak için memenin her yeri parmaklarla kontrol edilmelidir.
İşlem bittikten sonra şişliği engellemek için memeye soğuk uygulama yapılmalıdır.

 Çeşitli teknikler kullanılabilir, biz burada ikincisini anlatacağız. Temel prensipleri takip ettiğiniz sürece hangi teknikle süt sağdığınızın bir önemi yoktur. Sizin için uygun olan tekniği bulmak

İçin farklı teknikleri deneyin.

Teknik 1 (Resim C)

İşaret parmağınızın memenin altına, areolanın kenarına doğru ve başparmağınızı da işaret parmağınızın tam karşısına, memenin üstüne koyun. Eğer areolanız büyükse parmaklarınızı biraz birbirine yaklaştırmanız gerekebilir. Diğer parmaklarınızı memeyi desteklemek için kullanabilirsiniz.
Baş ve işaret parmaklarınız arasındaki meme dokusuna hafifçe baskı uygulayın.
Ritmik olarak bastırıp serbest bırakmayı sürdürün. Süt önce damlamaya ardından da akmaya başlayacaktır.
Tüm bölümlerdeki sütün sağıldığından emin olmak için parmaklarınızı aynı yönde çevirerek her iki memenin çeşitli bölgelerine basınç yapın.

    

Teknik 2 (Resim D)

Parmaklarınızı yukarıdaki şekildeki gibi yerleştirin.
Baş ve işaret parmağınızla yukarıdaki şekildeki bir yandan göğüs kafesine doğru bastırırken bir yandan meme dokusuna ritmik olarak basınç uygulayıp serbest bırakın.

EL POMPALARIYLA SÜT SAĞMA

Göğüsleriniz yumuşak olduğunda el pompalarını kullanmak zordur, doluyken daha rahat kullanılır. Farklı şekillerde çalışan pompalar vardır. Bazıları elle, bazıları pille çalışır. Hepsinde , meme başı ve areolayı içine olan bir huni vardır. Sizin için en uygun olanını bulmak için almadan öne deneyin. El pompasıyla süt sağmaya başlamadan öne sayfa ikidekileri uygulayın.

 

ELEKTRİKLİ POMPALARLA SÜT SAĞMA

Bunlar otomatik olarak çalıştıkları için hızlı ve kolaydır. Özellikle uzun süreli kullanımın gerekli olduğu durumlarda, örneğin : bebeğiniz hastanede yatıyorsa,sizin ( süt akımının sürekliliğini sağlamak için) 24 saatte 3-4 saat arayla, en az 6-8 kez süt sağımınız gerekir.

Elektirikli pompayı kullanarak iki memeden aynı anda süt sağmak mümkündür. Bu diğer yöntemlerden daha hızlıdır ve süt üretiminizin artmasını sağlayabilir. Bunun için pompayı iki adet küçük pompa seti ve T bağlayıcısı ile kullanabilirsiniz.

Elektrikli pompa kullanırken kullanıcı kılavuzunu dikkatle okuyun ve sayfa ikidekileri uygulayın.

ANNE SÜTÜNÜ EVDE DEPOLAMA

Anne sütü, oda ısısında 6-8 saat, buzdolabında 3-5 gün buzlukta 2 hafta, buzdolabının derin dondurucusunda 3 ay saklanabilir.

Anne sütünü dondururken, hava geçirmeyecek şekilde kapatabilecek ve sıcak suya dayanıklı herhangi bir plastik veya cam kap kullanılabilir. Tarih yazmayı ve her bir kabı etiketlemeyi unutmayın ve sütü yukarıda belirtilen süre içinde tüketin.

Dondurulan anne sütü yavaşça eritilmeli, doğrudan sıcağa maruz bırakılmalıdır. Çözülen anne sütü buzdolabında saklanabilir ve 24 saat içinde kullanılabilir. Bir kere oda ısısına getirilen anne sütünün tamamı kullanılmalı, kalanı atılmalıdır. Sağdınız sütü biberonla değil fincan veya kaşıkla verin. Anne sütünü asla yeniden dondurmayın.

DAHA FAZLA BİLGİ ALMAK İÇİN BAŞVURULACAK KİŞİLER

Sütün sağılması ve bebeğin beslenmesiyle ilgili herhangi bir sorununuz olursa hemşirenizden ya da İstanbul Üniversite İstanbul Tıp Fakültesi Kadın ve Çocuk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Birimi 34390 Çapa, İstanbul (Tel:0212533 1204) adresinden bilgi alabilirsiniz.

KAYNAK

UNİCEF UK Expressing your breastmilk UNICEF UK Baby Friendly Initiative, London 1997.

Basıma hazırlayanlar:

Emine Tokyay

Gülbin Gökçay